Corchorus olitorius

Yahudi ebegümeci

Genç sürgünleri sebze olarak kullanılır.

Gövdesinden jüt denilen bir lif elde edilir.

Hindistan ve tropiklerde yetiştirilen, 1-2 cm yüksekliğinde, bir yıllık bitkilerdir.

Morfolojik açıdan:

-Yapraklar; ovat lanseloat, lamina tabanında iki yatay uzantıya sahip,

-Çiçekler; yaprakların koltuğunda, bir veya iki tane,

-Meyve; silindirik, uzun bir kapsula şeklindedir.

Jüt lifi biyolojik olarak %100 ayrıştırılabilir ve yeniden değerlendirilebilir olması bakımından çevre dostudur. Altın ve ipeksi ışıltıya sahip doğal bir liftir. Bitki saplarının yüzünden ya da iç kabuğundan elde edilen en ucuz sebze lifidir. Pamuktan sonra kullanım, küresel tüketim, üretim ve ulaşılabilirlik koşulları bakımından en önemli sebze lifidir. Elastik gücü yüksek, uzayabilirliği düşük ve daha iyi nefes alabilir kumaş sağlar. Bu bakımdan jüt, büyük ambalajlı tarımsal emtia olmak üzere çok uygundur. Yüksek kalitede endüstriyel iplik, kumaş, ağ ve çuval yapmak üzere elverişlidir. Ambalaj, tekstil, tekstil dışı, inşaat ve tarım sektörleri için ham madde olarak kullanılabilen en fonksiyonlu doğal liflerden biridir. Jütün başlıca kullanımı ham pamuk balyalarını sarmak için kumaş yapımı, çuval ve kaba kumaş yapımıdır. Lifler aynı zamanda perde, sandalye örtüsü, halı, kilim, kendir bezi dokumalarına da katılır. Jüt, bu kullanımlarda sentetik materyallerin yerine geçerken, sentetiklerin kullanıma uygun olmadığı bazı alanlarda da jütün biyolojik olarak ayrışabilir doğası avantaj sağlamıştır. Bunlara örnek olarak ağaç fidanlarını dikmek için kullanılan kaplar verilebilir, bu kaplar bitkiyle birlikte kalır ve böylece kökler ve toprak zarar görmemiş olur, ayrıca jüt kumaşı bitki örtüsü oluşurken erozyonu önlemeye de yardımcı olur.

Jüt için dünyadaki en iyi kaynak Ganj Deltası'ndaki Bengal Delta Ovası'dır.

Jütün avantajları iyi yalıtım ve antistatik özelliklerinin yanısıra düşük ısıl iletkenliğe ve makul nem kazanımına sahip olmasıdır. Akustik yalıtım ve deriyi tahriş etmeyen imalat gibi avantajları da vardır.

Jüt diğer liflerle karıştırmaya da uygundur. Doğal kaynaklı liflerin talebi artarken, pamukla karıştırılabilen jüt ve diğer doğal liflere talep de artıyor. Bu talebi karşılamak için doğal lif endüstrisindeki bazı üreticiler imalat sistemlerini modernize etmeyi planlıyor. Jüt yün ile de karıştırılabilir. Jütün sodyum hidroksit ile muamelesi liflerin kıvrım, yumuşaklık, esneklik ve görünüşünü düzeltir, yün ile iplik haline getirilmesine yardımcı olur. Sıvı amonyağın da jüt üzerindeki etkileri benzerdir.

Kırışıklık direnci, gevreklik, güneşte sararma gibi dezavantajlar da bildirilmiştir. Ancak, kumaşların hazırlanmasında hint yağı kullanılması daha az sararma ve ağırlık kaybı ile sonuçlanır, hem de kumaş boyasının parlaklığını artırır.

Jüt ıslakken gücü azalır ve nemli iklimlerde mikropların hedefi haline gelir.

Jüt, gevreklik ve sertliğinin azalması için enzimle işlenebilir. Enzimle bir kere muamele edilmiş jüt çuha çiçeği ekstresinden elde edilebilir doğal boyalara afinite gösterir.

Bitkinin böcek ilacı ve gübre ihtiyacı azdır.

Jüt, özellikle kazaklar ve iç giyim olmak üzere giysi üretiminde de kullanılıyor. Yumuşak kumaş yapısı vücut için konforludur.

Lifler tek başına ya da başka tip liflerle sicim ve halat yapmak üzere kullanılır. Bitkinin kaba dip kısımları ucuz kumaş üretiminde kullanılır. Diğer taraftan jütün iyi ipliklerini ayırıp suni ipek üretmek de mümkün. Jüt lifleri kağıt hamuru ve kağıt yapımında da kullanıldığından ve kağıt yapımı için çoğunlukla odun kullanılması orman tahribatını artırdığından, jütün önemi bu alanda da artabilir.

Jütün ev tekstilinde pamuğun yerine veya onunla kombine olarak kullanılmasının da birçok avantajı var. Lifleri güçlü, dayanıklı, renklendirilebilir ve ışığa duyarsızdır. UV koruması, ses ve ısı izolasyonu, antistatik özellikleri ev dekorasyonunda jütü akıllı bir seçenek yapıyor.

Bundan başka, jüt 4-6 ayda yüksek miktarda selüloz içeriğine ulaşarak büyüyebilir, gövdedeki odunsu özden ya da parenkimadan elde edilen bu selüloz dünyanın odun ihtiyacının çoğunu giderebilir. Jüt sanayileşmenin yol açtığı orman tahribatını önleyebilecek en iyi mahsullerden biridir.

Jüt tohumdan başlayarak liflerine kadar, liflerinin birden çok kez yeniden işlenebilirliğiyle en çevre dostu liftir.

Nijerya'da bitkinin yaprakları ewedu denen, tatlı patates, balık veya karides gibi malzemelerle birlikte çorba yapımında kullanılmak üzere hazırlanır. Yapraklar çorbaya konulmadan önce köpük verene ya da yapışkanlığa kadar ovulur. Aynı şekilde, Uganda'nın kuzeybatısında yaşayan Lugbara halkı bu yaprakları çorba olarak tüketir, Lugbara klanlarından Ayivu için ise jüt aynı zamanda bir totemdir.